A PDF file should load here. If you do not see its contents
the file may be temporarily unavailable at the journal website
or you do not have a PDF plug-in installed and enabled in your browser.
Alternatively, you can download the file locally and open with any standalone PDF reader:
http://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2Fs12428-011-0022-9.pdf
Dementie door de ogen van een kind De animatiefilm ‘Bomma’
In deze rubriek vestigt DEnKBEELD de aandacht op interessante projecten die de kwaliteit van de zorg kunnen verbeteren en navolging verdienen.
-
door Marian Claeys
Kinderen van de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten te
Roeselare maakten in het plaatselijke woonzorgcentrum Ter
Berken een animatiefilmpje van enkele minuten. In dit filmpje,
met als titel Bomma, laten zij zien hoe ze vol respect kijken
naar iemand met dementie. Zo vertelt het meisje in de film
over haar bomma Christine: Ze haalde al haar herinneringen
dooreen. Net alsof in haar hoofd een boekenkast met al haar
herinneringen opengevallen was en de boeken rommelig door
elkaar lagen. Ze konden niet meer geordend worden.
Het initiatief past binnen het kader van het project Dementie
op de kaart in Roeselare. Dit grote project waarin een
aantal organisaties samenwerken, is ontstaan naar aanleiding
van het idee van de dementievriendelijke gemeente (zie
DENKBEELD, 2010/4). Het doel is om dementie op een
positieve manier in beeld te brengen en bespreekbaar te maken
bij alle generaties van de Roeselaarse bevolking.
The making of Bomma
Bij hun eerste bezoek aan het woonzorgcentrum kreeg de klas
jonge kunstenaars (negen tot twaalf jaar) eerst een woordje
uitleg over dementie. Daarna gingen de kinderen samen met
de bewoners knutselen om zo de band al doende op te
bouwen. Dit eerste contact liep verrassend vlot en bij de
nabespreking bleek het enthousiasme om terug te komen en een
filmpje te maken erg groot.
Ieder kind maakte een eigen kort animatiefilmpje, waaraan
maandenlang werd gewerkt. Daarna verwerkte leerkracht en
beeldend kunstenaar Evelyn Verschoore, zelf ook vertrouwd
met de thematiek van dementie, deze in een compilatie.
Het uiteindelijke resultaat is Bomma: het eerlijke en
aangrijpende verhaal van een meisje dat een grootmoeder heeft met
dementie.
Als afsluiter van het project kwamen de kinderen samen met
enkele bewoners knutselen in herinneringshuis Toendertijd.
Dit was opnieuw een prachtige ontmoeting tussen jong en
oud, zonder drempels, waarbij de dementie van de bewoners
op geen enkele manier spelbreker was in het contact. De
kinderen lieten alle filmpjes zien die ze in het voorbije schooljaar
hadden gemaakt. Als slot mochten ze samen met de
bewoners hun ouders verwelkomen voor een hapje en een drankje.
Dit schooljaar heeft het project een vervolg gekregen en
kwam er een tweede klas van de academie om met bewoners
hoeden te maken en iets rond reminiscentie te doen
Kinderen knutselen met ouderen: contact verzekerd. Foto: WZC Ter Berken
Waarom doen?
Het filmpje was geen doel op zich, het ging om de
boodschap: de meerwaarde laten zien van het contact tussen
kinderen en personen met dementie. Vaak merken we dat
families in de beginperiode van het verblijf in het
woonzorgcentrum de neiging hebben kinderen weg te houden
uit de woonkamer waar mensen met dementie verblijven.
Volwassenen willen kinderen beschermen, hen de confrontatie
met dementie besparen. Daartegenover willen wij duidelijk
maken dat deze intergenerationele contacten juist zeer
waardevol zijn en veel spontaner verlopen dan bij volwassenen.
Beide partijen beleven plezier aan het samen dingen doen
en al vrij vlug ontstaan er stimulerende interacties: de oma of
opa die mee helpt kiezen welke de mooiste kleur is, kinderen
die spontaan beginnen te vertellen over hun hond of over de
balletschool
Bij het allereerste contact zorg je uiteraard dat de kinderen
wat voorbereid zijn en dat er begeleiding is tijdens de
eerste kennismaking, maar verschillende kinderen vinden heel
snel hun weg naar het hart van de bewoner. De kinderen
zijn behulpzaam tegenover de oudere en deze aanvaardt de
hulp van het kind graag. Ook merken we dat het contact met
kinderen de alertheid stimuleert, zelfs bij mensen bij wie de
dementie al verder is voortgeschreden.
Met Bomma gaan we nu de boer op. We gebruiken de
animatiefilm als opening bij het positieve verhaal dat we brengen
naar de buitenwereld: in scholen, in verenigingen, bij
mantelzorgers en bij professionals.
Marian Claeys is directeur van woonzorgcentrum Ter Berken te
Roeselare. Voor meer informatie: .
(...truncated)