ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN KELİME ÖĞRENME STRATEJİLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER BAKIMINDAN İNCELENMESİ (ANKARA İLİ ÖRNEĞİ)

Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Jun 2018

Bu araştırmanın amacı Ankara ili, Keçiören ilçesinde ortaokulda öğrenim gören öğrencilerin yabancı dilde kelime öğrenme stratejilerini kullanma düzeylerinin belirlenmesi, öğrencilerin akademik başarıları ile yabancı dilde kelime öğrenme stratejileri arasındaki ilişkinin belirlenmesi ve yabancı dilde kelime öğrenme stratejilerini kullanma düzeylerinin çeşitli değişkenler bağlamında incelenmesidir. Araştırma sonucunda, İngilizce dersi başarısı ile kelime öğrenme stratejileri arasında anlamlı bir ilişki tespit edilmemiştir. Cinsiyete göre yalnızca bilişsel stratejilerin kullanımında anlamlı farklılık olduğu, diğer alt boyutların hiçbirinde anlamlı farklılık olmadığı, anne ve baba eğitim düzeylerine göre yabancı dil öğrenme stratejilerinde herhangi bir farklılık olmadığı, öğrencilerin seviyelerine göre İ ngilizce hikâye kitabı okuma durumlarına göre yabancı dil öğrenme stratejilerinde anlamlı farklılık olduğu belirlenmiştir.

A PDF file should load here. If you do not see its contents the file may be temporarily unavailable at the journal website or you do not have a PDF plug-in installed and enabled in your browser.

Alternatively, you can download the file locally and open with any standalone PDF reader:

http://dergipark.gov.tr/download/article-file/485199

ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN KELİME ÖĞRENME STRATEJİLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER BAKIMINDAN İNCELENMESİ (ANKARA İLİ ÖRNEĞİ)

ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN KELİME ÖĞRENME STRATEJİLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER BAKIMINDAN İNCELENMESİ (ANKARA İLİ ÖRNEĞİ) Hüseyin ÇEVİK Şenol ORAKCI Osman AKTAN Çetin TORAMAN Burak AYÇİÇEK Anahtar Kelimeler: Yabancı Dil, Kelime Öğrenme, Başarı foreign language; vocabulary learning; achievement 1.GİRİŞ Günümüz bilgi toplumunda, yaşam boyu öğrenmenin ve bireysel gelişmenin en önemli aracı dildir. İnsanlar okuma, yazma, anlama, sorgulama, düşünme, sorun çözme gibi zihinsel becerileri dil aracılığıyla edinmektedirler. Dil, hem zihinsel gelişmenin göstergesi hem de anlamanın aracıdır (Güneş, 2011; Özbay ve Melanlıoğlu, 2008) . Dil öğretimi alanında vazgeçilemez ögeler kelimelerin öğretilmesi ve öğrenilmesidir. Nitelikli bir kelime öğretimin gerçekleşmesi için öğrencilerin iyi bir kelime bilgisine sahip olması gereklidir (Büyükikiz ve Hasırcı, 2013). Kelime öğrenimi ve kelime öğrenme stratejileri, dil öğrenme sürecinin temel unsurlarından biridir. Öğrenciler sosyal ve eğitim hayatlarında kendilerini en iyi dil ile ifade ederler. Bir konuda bilgilerin ve düşünce biçiminin ortaya konulmasında kelime seçimi, kelime kullanımı oldukça önemlidir. Öğrencilerin kendileri için en uygun öğrenme stratejisini belirleyerek, kelime hazinelerini zenginleştirmeleri yabancı dil öğreniminde bir gerekliliktir (MEB, 2010). Bireyin kelime hazinesinin zengin olması, kişinin okuduğu kaynakları anlatmasını, düşündüklerini ve kendini daha rahat ifade etmesini sağlar (Karatay, 2007) . Kendini rahat ifade eden bireyler, okul hayatı, sosyal hayat ve çalışma hayatında daha başarılı iletişim kurar ve bireyler arası etkileşim sağlarlar ( Kurudayıoğlu, 2005 ). Etkili bir iletişim sağlamak için bir kelimeyi öğrenmenin yanı sıra öğrenilen kelimeyi hatırlamak ve gerekli olduğu durumlarda kullanabilmek gerekir. Yabancı bir kelimeyi öğrenirken kelimenin anlamı, işlevi ve gramer bilgisi yönleriyle de bilinmesi gerekir (Çelikkaya, 2012). Kelime öğretiminde düzey, ilgi ve ihtiyaçlar göz önüne alındığında kelime öğretim yolları çeşitlilik gösterebilir (Apaydın, 2007; Özbay ve Melanlıoğlu, 2008) . Bireyler bir dili yabancı dil olarak öğrenirken farklı kelime öğrenme stratejisi kullanırlar. Yapılan araştırmalar, öğrenciler tarafından tercih edilen kelime öğrenme stratejilerinin sınıflandırılması açısından farklılıklar ortaya koymuştur (Cohen vd., 1997; Cook, 2001; Lawson ve Hogben, 1996; Gu ve Johnson, 1996; Fan, 2003; Schmitt ve Mccarthy, 1997 ; Stoffer, 1995) . Cohen vd. (1997) yeni bir kelimenin bellekte kalıcı hale gelmesi için dört temel stratejinin uygulanması gereğine dikkat çekmiştir. Bu stratejileri, kelime ve anlamını kalıcı duruma gelinceye kadar ezberlemek, kelimenin ekleri ve kökü ile yapısını analiz etmek, eşanlamlı kelimeleri kelimenin yapısına göre kümeleme ve başka bir cümle ile bağlama, yabancı dil kelimesi ile ilgili bilişsel bir bağ oluşturma olarak ifade etmiştir. Cook (2001) kelime öğrenme stratejilerini kelimenin anlamını anlamak için stratejiler (bağlamdan tahmin etme, çıkarım yapma, kökteşlerinden tahmin etme) ve kelimeyi edinmek için stratejiler (tekrarlama ve ezberleme, var olan bilgilerle ilişkilendirme, zihinde kelimeleri organize etme) olmak üzere ikiye ayırmıştır. Schmitt ve Mccarthy (1997) kelime öğrenme stratejilerini, keşfetme ve pekiştirme olmak üzere iki temel kategoriye ayırmışlardır. Öğrencinin ilk kez karşılaştığı kelimeleri belirleyerek kalıcı hale getirebilmeleri için kullandığı keşfetme stratejilerini kendi içinde belirleme ve sosyal stratejiler olarak ikiye ayırmıştır. Öğrenilen kelimenin kalıcılığını sağlamaya yönelik pekiştirme stratejilerini ise; sosyal, bellek, bilişsel ve yürütücü biliş stratejileri altında belirtmiştir. Her stratejinin temel amacı kelimeleri kullanma, tekrar etme, hatırlama ve nihayetinde kelime öğrenmeyi kalıcı hale getirmektir. Stoffer (1995) bireysel farklılıkları esas alan dil kullanımı, özmotivasyon, zihinsel bağ kurma, hafıza, kelimeleri organize etme, yaratıcılık, kaygı önleme, fiziksel ve işitsel olmak üzere dokuz stratejiyi esas alan kelime öğrenme stratejileri envanterini geliştirmiştir. Hogben ve Lawson (1996) ise kelime öğrenme stratejilerini kendi öğrencilerinin kelime öğrenimleri aşamalarında edindikleri gözlemlerine dayalı olarak sınıflandırmışlardır. Kelime öğrenme stratejileri tekrar stratejileri (kelimeleri okuma, tekrar, kelime ve anlamını yazma toplu tekrar, öğrenmeyi test etme), kelime özelliklerinin analiz edilmesi (önek, kelime heceleme, kelimelerin sınıflandırılması), basit ayrıntılama (bağlamın yalın kullanımı, benzerlik, ses ilişkisi) ve karmaşık ayrıntılama (bağlamın karmaşık kullanımı) olarak açıklamışlardır. Kelime öğrenme stratejileri; öğrenicilere daha hızlı, özerk, daha etkili kelime öğrenme ve öğrendikleri kelimeleri yeni durumlara transfer etme, öğrenilenleri kalıcı hale getirme, öğrenilenleri hatırlama, öğrenilen kelimeleri kullanılma, kelime öğreniminde yüksek bir başarı elde edilmesini ve dolaylı olarak bireyin yabancı dili içselleştiri (...truncated)


This is a preview of a remote PDF: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/485199

Hüseyin ÇEVİK, Şenol ORAKÇI, Osman AKTAN, Çetin TORAMAN, Burak AYÇİÇEK. ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN KELİME ÖĞRENME STRATEJİLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER BAKIMINDAN İNCELENMESİ (ANKARA İLİ ÖRNEĞİ), Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2018, pp. 796-814, Volume 2, Issue 18, DOI: 10.17240/aibuefd.2018..-431444