Acceptabiliteit als element voor de bruikbaarheid van toetsen: de elementen die voor studenten wegen

Tijdschrift voor Medisch Onderwijs, Aug 2013

Samenvatting Inleiding: Kwaliteit van toetsing is een essentieel aspect van een goede opleiding. Om dat te bewaken is onder meer aandacht voor psychometrische aspecten en kostenbeheersing nodig. Echter, voor de bruikbaarheid van de toets is het ook van belang om aandacht te hebben voor de ‘acceptabiliteit’ of aanvaardbaarheid ervan. Doel van dit onderzoek is de exploratie van het begrip ‘acceptabiliteit van toetsing’ door studenten. Daarnaast wordt een korte vragenlijst ontwikkeld die de aanvaardbaarheid van verschillende toetsvormen kan meten als onderdeel van de kwaliteitscyclus van het onderwijs. Methode: In een focusgroepdiscussie werd het begrip ‘acceptabiliteit van toetsing’ geëxploreerd. Hieruit ontstond een gestructureerde vragenlijst met 37 onderwerpen die voorgelegd werd aan studenten geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Met behulp van factoranalyse werden vragen geclusterd, waardoor datareductie mogelijk werd. Resultaten: De vragenlijst werd ingevuld door 814 respondenten (79%). De acceptabiliteit van een toets door studenten omvat vier dimensies: kwaliteit, grip op de leerstof, omgeving en helderheid. Door datareductie ontstond een korte vragenlijst met 8 items. Discussie: In discussies over de kwaliteit van een toets wordt weinig rekening gehouden met de mening van studenten. In dit onderzoek is onderzocht welke dimensies voor studenten van invloed zijn op hun oordeel over de toets. Deze dimensies zijn de basis voor een korte evaluatiemethode en kunnen naast bestaande methoden gebruikt worden om de kwaliteit van de toetsen verder te verbeteren. (Harst P van der, Buist GAH, Tulp W, Meijer E, Ettema TE, Cohen-Schotanus J. Acceptabiliteit als element voor de bruikbaarheid van toetsen: de elementen die voor studenten wegen. Tijdschrift voor Medisch Onderwijs 2005;24(1):24-34.)

A PDF file should load here. If you do not see its contents the file may be temporarily unavailable at the journal website or you do not have a PDF plug-in installed and enabled in your browser.

Alternatively, you can download the file locally and open with any standalone PDF reader:

https://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2FBF03056674.pdf

Acceptabiliteit als element voor de bruikbaarheid van toetsen: de elementen die voor studenten wegen

P. van der Harst G.A.H. Buist W. Tulp E. Meijer T.E. Ettema J. Cohen-Schotanus Samenvatting Inleiding: Kwaliteit van toetsing is een essentieel aspect van een goede opleiding. Om dat te bewaken is onder meer aandacht voor psychometrische aspecten en kostenbeheersing nodig. Echter, voor de bruikbaarheid van de toets is het ook van belang om aandacht te hebben voor de 'acceptabiliteit' of aanvaardbaarheid ervan. Doel van dit onderzoek is de exploratie van het begrip 'acceptabiliteit van toetsing' door studenten. Daarnaast wordt een korte vragenlijst ontwikkeld die de aanvaardbaarheid van verschillende toetsvormen kan meten als onderdeel van de kwaliteitscyclus van het onderwijs. Methode: In een focusgroepdiscussie werd het begrip 'acceptabiliteit van toetsing' gexploreerd. Hieruit ontstond een gestructureerde vragenlijst met 37 onderwerpen die voorgelegd werd aan studenten geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Met behulp van factoranalyse werden vragen geclusterd, waardoor datareductie mogelijk werd. Resultaten: De vragenlijst werd ingevuld door 814 respondenten (79%). De acceptabiliteit van een toets door studenten omvat vier dimensies: kwaliteit, grip op de leerstof, omgeving en helderheid. Door datareductie ontstond een korte vragenlijst met 8 items. Discussie: In discussies over de kwaliteit van een toets wordt weinig rekening gehouden met de mening van studenten. In dit onderzoek is onderzocht welke dimensies voor studenten van invloed zijn op hun oordeel over de toets. Deze dimensies zijn de basis voor een korte evaluatiemethode en kunnen naast bestaande methoden gebruikt worden om de kwaliteit van de toetsen verder te verbeteren. (Harst P van der, Buist GAH, Tulp W, Meijer E, Ettema TE, Cohen-Schotanus J. Acceptabiliteit als element voor de bruikbaarheid van toetsen: de elementen die voor studenten wegen. Tijdschrift voor Medisch Onderwijs 2005;24(1):24-34.) Onderzoek - Inleiding Kwaliteit van toetsing is een essentieel aspect van het onderwijs. De gekozen toetsmethode en de wijze van afname zijn nauw gerelateerd aan de manier waarop studenten leren.1-2 De ontwikkeling van congruente toetsstrategien voor pedagogische principes en leergedrag is daarom terecht een belangrijk onderdeel geworden van curriculumontwikkeling. De afgelopen jaren hebben vooral psychometrische aspecten en kostenbeheersing de aandacht gekregen bij de toetsontwikkeling, wat geleid heeft tot toename van de betrouwbaarheid, validiteit en effectiviteit. Al in 1982 onderkenden Verwijnen et al. bij de beschrijving van het medisch curriculum in Maastricht dat een eenzijdige facultaire benadering van toetsing inconsequent is bij een studentgeorinteerde filosofie.3 In 1995 beschreef Van der Vleuten een formule voor de bruikbaarheid (utiliteit) van een toetsmethode.4 De formule geeft de relatie aan tussen een vijftal elementen die van belang zijn bij het vaststellen van een toetsprogramma: U = Bw Vw Ow Aw Kw Utiliteit (U) is een functie van de betrouwbaarheid (B), validiteit (V), onderwijsconsequenties (O), acceptabiliteit (A) en kosten (K). Aan elk van deze elementen kan een bepaald gewicht worden toegekend (w). De onderliggende relatie is multiplicatief: als een der elementen nul is, zal de uiteindelijke bruikbaarheid nul zijn. Het is geen mathematische formule, maar een conceptueel model dat een rationele discussie toelaat over het belang van elk van de elementen in een concrete situatie.4 Het samenstellen van een toetsprogramma is een compromis, waarbij het toegekende gewicht aan de elementen leidt tot een beargumenteerde beslissing voor de keuze van de beoordelings- of toetsmethode. De meeste elementen uit het model kunnen vrij objectief onderbouwd worden; redelijkerwijs liggen de belangen van de onderwijsorganisatie, docenten en studenten niet ver uit elkaar. Het element acceptabiliteit echter laat meer subjectiviteit toe. Het wordt bepaald door tradities en de intutie van docenten: argumenten zijn niet altijd rationeel te benaderen. Dit leidt ertoe dat een toetsmethode in voldoende mate door docenten geaccepteerd moet worden om succesvol te zijn. Maar hoe zit het met de acceptabiliteit van studenten voor een toetsmethode? Wordt deze ook meegenomen bij de beslissing? In de kwaliteitscyclus van het onderwijs is er zeker plaats voor opvattingen van studenten over beoordelings- en toetsmethoden. Maar welke zijn dit en hoe kunnen deze meegewogen worden? Een eerste stap daartoe is het beschrijven van de heersende opvattingen over toetsen bij studenten van de Faculteit der Medische Wetenschappen (FMW) in Groningen. Het operationaliseren van het element acceptabiliteit binnen de utiliteitsformule, vanuit het perspectief van studenten geneeskunde, is dan ook de doelstelling van dit onderzoek. Met de uitkomst hiervan kan mogelijk een methode beschreven worden om de acceptabiliteit van specifieke toetsvormen mee te wegen bij de discussie over de bruikbaarheid ervan. Methode Voor het operationaliseren van het begrip accept (...truncated)


This is a preview of a remote PDF: https://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2FBF03056674.pdf

P. van der Harst, G. A. H. Buist, W. Tulp, E. Meijer, T. E. Ettema, J. Cohen-Schotanus. Acceptabiliteit als element voor de bruikbaarheid van toetsen: de elementen die voor studenten wegen, Tijdschrift voor Medisch Onderwijs, 2014, pp. 24, Volume 24, Issue 1, DOI: 10.1007/BF03056674