A PDF file should load here. If you do not see its contents
the file may be temporarily unavailable at the journal website
or you do not have a PDF plug-in installed and enabled in your browser.
Alternatively, you can download the file locally and open with any standalone PDF reader:
https://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2Fs40739-016-0045-7.pdf
Trends voor de zorgsector
Trends voor de zorgsector
0 Gert Kwakernaak, manager Financiën en Informatievoorziening Gemiva-SVG Groep
1 Makrikadis, Hogarth en Gaba hebben dit statistisch aangetoond in hun studie Dans met Kans uit 2010. Trendwatcher Adjiedj Bakas geeft in 'Tot 2020, twintig trends voor het openbaar bestuur, onderwijs, zorg en sociale huisvesting' zijn beeld van de toekomst weer. Bakas is trendwatcher, dus iemand die zich toelegt op het waarnemen van trends. Zo leest het ook: niet zo veel analyse, maar veel stellingen van wat Bakas waarneemt als trend. Soms zie ik de trend nog niet zo snel voor me, terwijl 2020 toch niet zo ver weg is. Volgens Bakas is in 2020 al de helft van de ziekenhuismarkt in handen van commerciële partijen. Het meten van je sportprestaties, eetpatroon, slaapritme enzovoort, is tegen 2020 helemaal ingeburgerd. Die trends gaan mij wel heel snel. Hoe dan ook, Bakas prikkelt en zijn trends zijn dus een goede impuls om wat te filosoferen over de toekomst.
-
De eerste trend zit direct al op ons financiële
terrein. De zorg is volgens Bakas hét
hoofdpijndossier voor de politiek, vanwege de groei van
de uitgaven door vergrijzing en technische
ontwikkeling. Eigen bijdragen zetten volgens
Bakas onvoldoende zoden aan de dijk. Hij houdt
een pleidooi voor het systeem van zorgsparen
dat Singapore hanteert. Zelf sparen om daarna
de burger ook zelf af te laten wegen of hij zijn
spaarsaldo wil aanspreken. Dat leidt tot
kostenbewuste keuzes. Een interessante gedachte,
want de eigen bijdrage is een jaarlijkse
drempel. Als je in een jaar over de drempel bent, is
de remmende werking er niet meer. Bij zelf een
saldo beheren gaat de afweging anders werken.
Een buffer sparen voor de oude dag is zelfs
verplicht in Singapore. Het doet me denken
aan ons pensioenstelsel.
De tweede en derde trend gaan over de
mogelijkheden die de techniek ons gaat bieden. We
krijgen veel meer gerichte waarschuwingen,
bijvoorbeeld op basis van het genpaspoort
waarover iedereen in 2020 zou beschikken.
We krijgen ook meer mogelijkheden. We
spreken de dokter niet of nauwelijks meer in
de spreekkamer. We dokteren zelf of
communiceren digitaal. Ziet u het al voor zich? Ook
als we bedenken dat veel
gezondheidsklachten een psychische oorzaak hebben?
Als ik probeer een hoofdlijn te vinden in de
beschouwingen over de trends, dan valt mij
op dat het toch vooral een meer is van wat er
al gebeurt: verdergaande vergrijzing, meer
individueel in plaats van collectief, meer
preventie, meer zelfmanagement, veel meer
techniek in de cure en meer mensen die het
psychisch niet bij kunnen houden. Misschien
is de trend voor 2020 wel juist geschetst. Het
roept bij mij wel de vraag op of op wat
langere termijn ook andere trends zich kunnen
ontwikkelen. Bijvoorbeeld of we wel alles
moeten willen weten en alle technieken willen
toepassen. De preventieve gezondheidszorg,
zoals de apk, is ook niet zaligmakend.
Preventieve controles geven de illusie van de
controle, maar het doet weinig voor onze
levensverwachting. Ruimte inbouwen voor onzekerheid
levert meer op1.
Ook het toepassen van alle technieken is zo’n
punt. Bakas ziet veel in efficiency en
schaalvoordelen van grootschalig inkopen. Natuurlijk
als daar voordelen te behalen zijn, moeten we
dat realiseren. Ik zou voor de langere termijn
graag zien dat we onze systemen (bekostiging,
aansprakelijkheid) uiteindelijk anders
inrichten om de trend van steeds meer onderzoeken
en behandelen te keren. Te vaak horen we nu
van overbodige onderzoeken en behandelingen
die voor zowel patiënten als kostenbeheersing
meer nadelen dan voordelen hebben. Die trend
moeten we juist keren. Daarvoor moeten we de
bekostiging en aansprakelijkheid ombuigen
van prikkels tot handelen en ‘alles uit de kast
halen’ naar prikkels tot verbetering van de
kwaliteit van leven. (...truncated)