Benthic macroinvertebrate of Adıgüzel Reservoir (Denizli, Turkey)
Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences
Adıgüzel Baraj Gölü (Denizli-Türkiye)'nün bentik makroomurgasızları Benthic macroinvertebrate of Adıgüzel Reservoir (Denizli, Turkey)
Murat Özbek 0 1
Ayşe Taşdemir 0 1
Seray Yıldız 0 1
0 Published by Ege University Faculty of Fisheries , Izmir , Turkey
1 Anahtar kelimeler: Bentik makroomurgasız , Adıgüzel Barajı, Denizli , Türkiye
In order to determine the benthic macro-invertebrates of Adıgüzel Reservoir, samplings were performed between January 2007 and December 2007 at four stations in dam lake and littoral zone. During the samplings, an Ekman Grab was used in those stations located in dam lake and 180 µ mesh sized hand nets were used in coastal samplings. Collected material were fixed in 4% formolin solution in field and then washed and sorted, identified and counted in laboratory.As a result of the study, totaly six species were determined. Of them, three belong to Diptera (Chironomus tentans, Polypedilum nubeculosum, Procladius (Holotanypus) sp.), two to Malacostraca (Paramysis kosswigi, Pontogammarus robustoides) and one belongs to Oligochaeta (Nais pardalis). All of the determined species were firstly reported from the locality. The profundal zone of the Adıgüzel Reservoir was poor in terms of productivity and the average chironomid density was 17 ind/m2. The remaining benthic macroinvertebrate species determined in this study were sampled from the littoral zone of the dam lake.
Benthic macroinvertebrate; Adıgüzel Reservoir; Denizli; Turkey
-
Sulama ve taşkınları önleme, enerji sağlama ya da içme
suyu sağlanması amacıyla yapılan barajlar, kuruldukları nehir
sistemi üzerinde büyük ekolojik değişimler meydana getirirler.
İlk yıllarda oldukça zayıf olan bentik ve pelajik faunanın zaman
içinde gelişimi ile ortam nispeten doğal bir göl özelliği gösterir.
Önceleri akarsu formu olan canlılardan bazıları ya ortama
adapte olurlar ya da tamamıyla elimine olurlar (Balık vd., 1999).
Bentik omurgasızlar sınırlı hareket kabiliyetleri nedeniyle,
ortamda meydana gelen her türlü değişime en iyi tepki veren
organizma grupları arasında yer almaktadır. Akarsu üzerine
baraj yapılması sonucunda lotik habitattan lentik habitata doğru
olan büyük bir değişim yanında, ortama açıktan veya gizlice
verilen düşük miktardaki kirletici mevcudiyetinde bile komünite
yapısında gözlenen değişimler ile tepki verirler. Bu sayede de,
özellikle içsularda biyolojik izleme çalışmalarının en önemli
organizma grupları olarak kabul edilirler (Helawell, 1986).
Türkiye’de toplam 595 adet baraj bulunmaktadır (DSİ,
2016). Sulama, enerji elde edilmesi veya içme suyu temini
amaçlarıyla yapılan baraj göllerinin bentik makroomurgasız
faunaları hakkında yapılmış az sayıda çalışma mevcuttur. Bu
baraj göllerinden Çubuk, Seyhan, Keban, Cip, Kesikköprü,
Berdan, Aslantaş, Mamasın, Topçam ve Tahtalı baraj
göllerinde çalışmalar yapılmıştır (Geldiay, 1949; Kırgız, 1988;
Akıl vd., 1996; Ahıska, 1999; Fındık ve Göksu, 2004, 2007;
Ersan vd., 2009; Yıldız ve Balık, 2006; Taşdemir vd., 2010).
Konum itibarıyla, Adıgüzel Baraj Gölü’ne yakın olan Buldan
(Ustaoğlu vd., 2004) ve Kemer (Yıldız vd., 2008) baraj
göllerinde de bentik makroomurgasızlar hakkında yapılan
çalışmalar mevcuttur.
Adıgüzel Baraj Gölü’nün bir kısmı Denizli İli’nin Güney ilçesi
sınırları içersinde yer almakta olup, kuzeyde kalan kısmı ise
Uşak İli’nin sınırları içerisindedir. Baraj seti Büyük Menderes
Nehri ile Hamam Çayı’nın birleştiği yerde inşa edilmiştir.
Sulama, taşkın kontrolü ve enerji üretmek amacıyla kurulmuş
olan barajın en büyük göl hacmi 1188 hm³, en büyük göl alanı
ise 27,7 km’dir. Deniz seviyesinden yüksekliği yaklaşık 430
m’dir. Baraj gövdesi kaya ağırlıklı olup, yapımı 1989 yılında
tamamlanmıştır (DSİ, 2016).Adıgüzel Baraj Gölü’nü besleyen
üç kol bulunmaktadır. Bunlar, Hamam Çayı, Banaz Çayı ve
Büyük Menderes Nehri’dir (Küçük, 2007).
Adıgüzel Baraj Gölü’nün bentik makroomurgasızların
ortaya çıkarılabilmesi amacıyla yapılan bu araştırma, konu
hakkında gölde yapılan ilk çalışma olup, gelecekte yapılması
muhtemel izleme çalışmalarında araştırıcılara yardımcı olacağı
düşünülmektedir.
MATERYAL VE METOT
Adıgüzel Baraj Gölü'nün bentik makroomurgasızların tespiti
amacıyla, Ocak 2007 ve Aralık 2007 tarihleri arasında aylık
olarak gerçekleştirilen arazi çalışmalarında gölden dört
istasyon seçilmiştir (Şekil 1).
Ayrıca baraj gölünün kıyı kısmından da bentik el
kepçeleriyle rastgele örnekleme yapılmıştır. Temmuz ayında
olumsuz saha şartları nedeniyle (suyun aşırı çekilmesi
nedeniyle kıyı kesimlerinde bataklık oluşumu) göle
girilemediğinden dolayı örnekleme yapılamamıştır. Baraj
Gölü’nde örnekleme yapılan 1.istasyon Baraj Gölü’nün durgun
su kesimidir. Baraj setinin hemen önünde yer alan ve en derin
istasyonudur. 2.istasyon Hamam çayının baraj gölüne giriş
yaptığı kesimde yer alır. 3.istasyon Banaz çayının baraj gölüne
giriş yaptığı kısımda bulunmaktadır. 4.istasyon Büyük
Menderes Nehri’nin kaynak suları ve Işıklı Gölü’nden gelen
kolun (...truncated)