Diagnostische accuratesse van multiparametrische magnetic resonance imaging (mpMRI) voor de lokale stadiëring van prostaatkanker in een multicenter onderzoek
Diagnostische accuratesse van multiparametrische magnetic resonance imaging (mpMRI) voor de lokale stadiëring van prostaatkanker in een multicenter onderzoek
Frederik H. K. Oudshoorn 0 1
Bernard H. E. Jansen 0 1
Aline M. Tijans 0 1
Marit Yska 0 1
Anne P. Lont 0 1
Eelco R. P. Collette 0 1
Sjoerd Klaver 0 1
André N. Vis 0 1
0 afdeling Urologie, Meander Medisch Centrum , Amersfoort , Nederland
1 afdeling Urologie, VU medisch centrum , Amsterdam , Nederland
The diagnostic accuracy of mpMRI for local staging was assessed. This study concerns a multicenter, retrospective analysis of 430 patients who underwent mpMRI preoperatively and robot assisted radical prostatectomy thereafter between 2012-2016. Histology of the radical prostatectomy specimen was compared to local staging as assessed on mpMRI. The mpMRI did not contribute in 15.1% (65/430) (rT0 or rTx). The mpMRI respectively showed a sensitivity of 45.6% and specificity of 75.5% with regard to (minimal) extracapsular extension (pT3a/b-pT4). In 17.2% of all patients mpMRI reported an organ confined disease (rT2a-c), while the histological specimen showed a pT3a prostate cancer. For 16.7% mpMRI's showed an false indication of extraprostatic growth (rT3a), while it was histologically not demonstrated (pT2a-b). In conclusion, as a diagnostic examination tool of local staging for prostate cancer mpMRI performs moderate.
mpMRI; capsular invasion; prostate cancer; radical prostatectomy; staging
-
afdeling Urologie, Maasstad Ziekenhuis, Rotterdam,
Nederland
Introductie
Prostaatkanker is de meest voorkomende maligniteit bij
mannen boven de 50 jaar en de tweede sterfteoorzaak aan
kanker in deze leeftijdsgroep [
1
]. De lokale stadiëring van
prostaatkanker wordt traditioneel verricht door het
toepassen van een combinatie van diagnostische tests, zoals
prostaatspecifiek antigeen (PSA), digitaal rectaal onderzoek,
bepalen van de Gleason-score in het diagnostisch biopt en het
aantal positieve biopten. Adequate lokale stadiëring is
belangrijk, omdat het deels de therapiekeuze bepaalt,
bijvoorbeeld radicale prostatectomie of radiotherapie, maar ook de
chirurgische techniek, bijvoorbeeld het wel of niet
preserveren van de neurovasculaire bundel bij radicale
prostatectomie.
Steeds vaker wordt magnetic resonance imaging (MRI)
ingezet als radiologisch diagnosticum voor het bepalen van
de tumorlocatie en/of het lokale tumorstadium.
Verscheidene studiegroepen hebben de diagnostische accuratesse
van MRI voor lokale tumorstadiëring onderzocht. Deze
studies verschillen van elkaar met betrekking tot de sterkte
van het magnetisch veld, het gebruik van een endorectal
coil (ERC) en/of het toepassen van een of meer
anatomische en functionele MRI-technieken. Multiparametrische
(mp) MRI past minstens twee van deze functionaliteiten
toe [
2
]. De gouden standaard voor het bepalen van de
diagnostische accuratesse van mpMRI is de vergelijking van
de radiologische beelden op MRI met de histologie in het
radicale-prostatectomiepreparaat.
In deze studie evalueerden we de diagnostische
accuratesse van mpMRI bij de stadiëring van prostaatkanker
middels de datasets van drie grote academische en algemene
ziekenhuizen die robotgeassisteerde laparoscopische
radicale prostatectomie (RARP) verrichtten. De deelnemende
centra vormen een mooie afspiegeling van de Nederlandse
ziekenhuizen die prostaatkankerzorg en robotchirurgie
bedrijven.
Materiaal en methoden
Retrospectief werden 430 patiënten geëvalueerd die allen
een RARP ondergingen in het Maasstad Ziekenhuis, het
Meander Medisch Centrum of het VU medisch centrum,
met preoperatief een mpMRI tussen 2012 en 2016. Alle
patiënten hadden histologisch bewezen prostaatcarcinoom
op basis van de prostaatbiopsie. De indicatie voor het
verrichten van een RARP en mpMRI was conform de daarvoor
geldende prostaatkankerrichtlijn van de Nederlandse
Vereniging van Urologie [
3
]. De indicatie voor de mpMRI kon
zowel primair diagnostisch als stadiërend zijn, aangezien
beelden die zijn vervaardigd voor beide indicaties van
invloed kunnen zijn op therapeutische beslissingen. In de
genoemde richtlijn wordt geadviseerd een stadiërings-mpMRI
uit te voeren voorafgaand aan chirurgische therapie, indien
de uitkomst van een mpMRI klinische consequenties heeft.
De invloed op de keuze om wel of niet zenuwsparend te
opereren, wordt hierbij specifiek beschreven. Echter, in
welk scenario deze keuze afhangt van de uitkomst van de
mpMRI wordt aan de discretie van de uroloog overgelaten.
mpMRI-techniek en -beoordeling
Er werden alleen patiënten geïncludeerd die een mpMRI
kregen die specifiek was gericht op het afbeelden van de
prostaat, dus de patiënten die een mpMRI kregen op grond
van een andere indicatie, zoals een rectumcarcinoom of
anders, werden niet geïncludeerd. De mpMRI werd minstens
drie weken na de prostaatbiopsie verricht om radiologische
artefacten die kunnen ontstaan door haematoomvorming bij
biopsie, te voorkomen. Er is telkens gebruikgemaakt van
een MRI- (...truncated)