Nadzór partyjny nad "Głosem Olsztyńskim" w latach 1951-1956

Media – Kultura – Komunikacja Społeczna, Dec 2006

Zbigniew Anculewicz

A PDF file should load here. If you do not see its contents the file may be temporarily unavailable at the journal website or you do not have a PDF plug-in installed and enabled in your browser.

Alternatively, you can download the file locally and open with any standalone PDF reader:

http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Media_Kultura_Komunikacja_Spoleczna/Media_Kultura_Komunikacja_Spoleczna-r2006-t2/Media_Kultura_Komunikacja_Spoleczna-r2006-t2-s66-78/Media_Kultura_Komunikacja_Spoleczna-r2006-t2-s66-78.pdf

Nadzór partyjny nad "Głosem Olsztyńskim" w latach 1951-1956

Nadzór partyjny nad "Głosem Olsztyńskim" w latach 1951-1956 Media - Kultura - Komunikacja Społeczna - N a d z ó r p a r t y j n y O l s z t y ń s k i m ” w l a t a c h n a d „ G ł o s e m 1951-1956 P ro b lem aty k a n ad zo ru p artyjnego nad „G łosem O lszty ń sk im ” w latach 195 1-1956 nie stan o w iła ja k dotąd sam oistnej problem atyki badaw czej. D otychczasow e za in te ­ resow anie historyków , h istoryków prasy polskiej po roku 1944, skupiało się przede w szystkim na zaprezentow aniu historii naturalnych poszczególnych ty tu łó w p raso ­ w ych. w m niejszym zakresie podejm ow aniu zagadnień dotyczących tzw. polityki prasow ej, tj. zb udow ania i o d d ziały w a n ia na sam system prasow y, ja k i na za w arto ść treścio w ą w y d aw n ictw perio d y czn y ch 1. Stąd też począw szy od za ran ia Polski L udo­ wej nowe w ładze podjęły szereg p rzedsięw zięć n atu ry insty tu cjo n aln ej i legislacyjnej, ażeby - ja k pisał M ieczysław C iećw ierz - „p rasa zo stała w p rz ęg n ięta w realizację procesu reform zapow iedzianych w M anifeście P K W N ”2.* In sty tu cjam i m ającym i spraw ow ać n ad zó r o raz dyktow aniem pożądanych treści poszczególnych publikacji ukazujących się w prasie centralnej i regionalnej w latach 195 1-1956 b yły G łów ny U rząd K ontroli Prasy. P ublikacji i W idow isk (dalej G U K P PiW ) i jeg o w ojew ódzkie o d p o w ied n ik i5 o raz W ydziały Propagandy KC PZPR i jeg o w ojew ódzkie o d p o w ied ­ niki (W y d ziały A gitacji i Propagandy), w których pow oływ ano z kolei kom órki o d p o ­ w ied zialn e za spraw y prasy (sekcje). N a podkreślenie zasługuje fakt, że fo rm u ło w an ie ram polityki propagandow ej o raz p rzygotow yw anie w szelkich zaleceń i dezy d erató w cen traln em u aparatow i cen zu ry odbyw ało się na szczeblu K om itetu C en traln eg o PZPR. W raz z u m acnianiem się w ład zy kom unistycznej w Polsce w ładze stw orzyły cały m ech an izm kontroli prasy i w y d aw n ictw od urzędu cenzorskiego i poszczegól­ nych in stan cji p artyjnych. R ów nież i sam proces kontroli, n ad zo ru o raz in spirow ania treści prasy staw ał się co raz bardziej złożony. Jej ostatn im akordem było p o d p o rząd ­ kow anie z dniem 1 m arca 1951 r. tzw. „prasy czy teln ik o w sk iej” RSW „ P r a s a '1. Par­ tyjny k oncern RSW „P rasa” nie tylko zm onopolizow ał ry n ek w ydaw niczy prasy, ale ta k że w szelk ie spraw y pracow nicze, w ty m ta k że um ow y o pracę. N a p o d staw ie zachow anych dokum entów redakcje g azet i czasopism , w tym i „G łosu O lsz ty ń sk ie g o ” w latach 195 1-1956 , w swojej prak ty ce d zien n ik arsk iej p rzy j­ m ow ały za o czy w isto ść fakt, że każdem u w y d arzen iu o ch arak terze politycznym , sp o łeczn y m , g o sp o d arczy m i k u ltu raln y m to w arzy szy ła tzw. in stru k cja cenzorska, k tó ra zaw ierała drobiazgow e zalecenia dotyczące np. które „w d anym okresie treści były zak az an e”, a które pow inny być „u publicznione”, „czyje n azw isk a m usiały zn ik ­ nąć”, a k tóre p o w inny się pojawić itp45. W m ateriałach archiw alnych W ojew ódzkiego U rzędu K ontroli Prasy, P ublikacji i W idow isk przechow yw anych w A rch iw u m P ań ­ stw ow ym w O lszty n ie za latach 195 1-1956 nie zachow ała się żad n a tego ty p u in stru k ­ cja6. N ato m iast w w y n ik u kw erendy ak t dotyczących kontroli prew encyjnej „G łosu O lszty ń sk ieg o ” w latach 195 1-1956 udało się ustalić n azw isk a osób, które zajm ow ały się cen zu ro w an iem gazety. Z lek tu ry pow yższych akt w y n ik a jasno, iż nie było jed n ej osoby w W ojew ódzkim U rzędzie K ontroli Prasy P ublikacji i W idow isk w O lsztynie (dalej W U K P P iW ), której by podlegał z urzędu „G los O lszty ń sk i”. M ożna przypuścić z d u żą d o z ą praw dopodobieństw a, że bezp o śred n io cen zu ro w an iem g azety zajm o­ w ało się k ilk u cenzorów , m ających w swoich obow iązkach p rzy p isan e kontrolę pism periodycznych. W latach 195 1-1956 byli to A ndrzej C urkiew ski, A ndrzej C zerw iń sk i. Z dzisław Fibich. B ohdan G utkow ski, E ufem ia K ierszka, W ło d zim ierz M am iński, F ranciszek P ietru szk a, A dam P ietrzyk, Zofia Piórkow ska, W itold S tan k iew icz, H en­ ryk Ś w ięcicki7. 1 w rz eśn ia 1951 r. u k azał się pierw szy num er „G łosu O lszty ń sk ieg o ” - organ K o­ m itetu W ojew ódzkiego Polskiej Z jednoczonej Partii Robotniczej. Jego dzieje stały się ju ż polem obserw acji naukow ej8. W myśl obow iązujących w ów czas przypisów , od sam ego jeg o zarania, „G los O lszty ń sk i” ja k o organ K W PZPR byl pod ścisłym n ad zo ­ rem instancji partyjnej, ja k i W U K PPiW . A okresow e an alizy treści „G łosu O lsz ty ń ­ skiego” dokonyw ane p rzez o lszty ń sk ich cenzorów (m iesięczne o raz poszczególnych num erów ) były p rzesyłane do w iadom ości S ekretarzow i ds. P ropagandy i A gitacji, k tó ry p rzek azy w ał z kolei je W ydziałow i Propagandy i A gitacji KW PZPR, k tó ry to spraw ow ał bieżący n ad zó r nad „G ło (...truncated)


This is a preview of a remote PDF: http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Media_Kultura_Komunikacja_Spoleczna/Media_Kultura_Komunikacja_Spoleczna-r2006-t2/Media_Kultura_Komunikacja_Spoleczna-r2006-t2-s66-78/Media_Kultura_Komunikacja_Spoleczna-r2006-t2-s66-78.pdf

Zbigniew Anculewicz. Nadzór partyjny nad "Głosem Olsztyńskim" w latach 1951-1956, Media – Kultura – Komunikacja Społeczna, 2006, pp. 66-78, Volume 2,