Wzrost kapitału intelektualnego jako wynik polityki innowacyjnej organizacji

Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu, Dec 2009

Jerzy Kisielnicki

A PDF file should load here. If you do not see its contents the file may be temporarily unavailable at the journal website or you do not have a PDF plug-in installed and enabled in your browser.

Alternatively, you can download the file locally and open with any standalone PDF reader:

http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Problemy_Zarzadzania_Finansow_i_Marketingu/Problemy_Zarzadzania_Finansow_i_Marketingu-r2009-t13/Problemy_Zarzadzania_Finansow_i_Marketingu-r2009-t13-s19-36/Problemy_Zarzadzania_Finansow_i_Marketingu-r2009-t13-s19-36.pdf

Wzrost kapitału intelektualnego jako wynik polityki innowacyjnej organizacji

Wzrost kapitału intelektualnego jako wynik polityki innowacyjnej organizacji Problemy Zarządzania Finansów i Marketingu - ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO PROBLEMY ZARZĄDZANIA, FINANSÓW I MARKETINGU NR 13 2008 JERZY KISIELNICKI Uniwersytet Warszawski WZROST KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO JAKO WYNIK POLITYKI INNOWACYJNEJ ORGANIZACJI Wprowadzenie Artykuł poświęcony jest analizie czynników tworzenia kapitału intelektualnego (intellectual capital). Wynik polityki innowacyjnej organizacji to wzrost jego konkurencyjności, a tym samym – wzrost jego wartości na rynku (business value – BV). Większy kapitał intelektualny to większe BV, a tym samym wyższe wynagrodzenie pracowników i dywidendy dla udziałowców. Uzyskanie wyższej wartości kapitału intelektualnego możliwe jest tylko dzięki odpowiedniej polityce innowacyjnej organizacji. W praktyce gospodarczej spotkamy się z następującą sytuacją: dwie organizacje o zbliżonych aktywach materialnych oraz o podobnym profilu produkcyjnym czy handlowym, parku maszynowym, lokalizacji itd. uzyskują bardzo różne wyniki ekonomiczne. Jedna z nich ma świetne wyniki, jej wartość na giełdzie jest wysoka, a personel zadowolony: druga zaś z porównywanych organizacji jest na skraju bankructwa, sfrustrowani pracownicy szukają nowych miejsc pracy. Zastanawiając się nad przyczynami takiego stanu i prowadząc w tym zakresie szczegółową analizę przyczyn, możemy w większości sytuacji przyjąć następującą hipotezę. Pierwsza organizacja dlatego uzyskała lepsze wyniki, ponieważ dysponowała większym kapitałem intelektualnym niż przedsiębiorstwo bankrutujące. Kapitał ten wzrósł dzięki stosowaniu przez organizację polityki innowacyjnej. Pozytywnie zadziałał układ sprzężonych ze sobą zależności. Polityka innowacyjna jest wtedy możliwa, jeżeli do realizacji postawionych przed przedsiębiorstwem zadań mamy odpowiedni kapitał intelektualny i umiemy go wykorzystywać, poszukiwać i absorbować, tworzyć takie warunki, aby wszyscy uczestnicy procesu decyzyjnego czuli się zobowiązani do dzielenia się tym kapitałem i jego kreowania. Możemy się spierać jedynie, co było pierwsze; kapitał intelektualny czy polityka innowacyjna. Kapitał intelektualny to zasób wiedzy dysponowany przez przedsiębiorstwo i wykorzystywany w realizowanym procesie zarządzania. Kapitał intelektualny jest w zarządzaniu wykorzystywany podobnie jak i inne rodzaje zasobów organizacji, na przykład zasoby materialne. Zarządzanie polega nie tylko na umiejętnym wykorzystaniu posiadanego kapitału intelektualnego, ale też na uzyskaniu efektu synergicznego, czyli otrzymaniu wyższych efektów niż by to wynikało z bezpośredniego wykorzystania poszczególnych elementów dysponowanych zasobów. Zarządzanie obejmuje swoim zakresem zarówno gospodarkę kapitałem intelektualnym, jak i materialnym. 1. Hipotezy badawcze i metoda ich uzasadnienia W artykule pragnę przedstawić następujące dwie powiązane ze sobą hipotezy badawcze: H1: Kapitał intelektualny zależy od stosowanej w organizacji polityki zarządzania zasobami ludzkimi. Polityka ta ma zarówno dodatni, jak i ujemny wpływ na wyniki finansowe organizacji. H2: Podstawowe czynniki kreujące wielkość kapitału intelektualnego powiązane są z systemem zarządzania, a w tym polityką innowacyjną. Hipotezy te zostaną udowodnione na podstawie analizy literatury, przeprowadzonych badań dotyczących opinii pracowników wykonawczych i kadry menedżerskiej oraz analizy wybranych przypadków wpływu kapitału intelektualnego na wyniki finansowe organizacji. 2. Kapitał intelektualny – pojęcie i elementy składowe Problematyce kapitału intelektualnego poświęconych jest wiele monografii i artykułów. Przełomowy był rok 2000, kiedy pojawił się pierwszy numer pisma naukowego „Journal of Intelectual Capital”. Pojęcie kapitał intelektualny w literaturze rozumiane jest w podobny, chociaż nie zawsze jednakowy sposób. Jak pisze Ashok Jaspahara1, powołując się na prace Karla Erica Svieby2, kapitał to: „Różnica między wartością rynkową a wartościową księgową spółki publicznej odpowiadają wartości jej aktywów niematerialnych”. Dowodem na to ma być fakt, że zmiany w zarządzie organizacji zazwyczaj wyraźnie odbijają się na jego notowaniach giełdowych. W lipcu 2007 roku za taki dowód można było potraktować zmianę notowań na warszawskiej giełdzie spółki Agora po zmianie jej kierownictwa. Można polemizować, czy zawsze zmiana zarządu powoduje zmianę kapitału intelektualnego organizacji. Jednak często zmiana notowań giełdowych wynika ze zmiany systemu zarządzania, a konkretnie ze zmiany strategii funkcjonowania. Dowód to (również z lipca 2007 roku) zmiany notowań w PKO BP i PZU po ogłoszeniu przez premiera Jarosława Kaczyńskiego zmiany strategii ich rozwoju (konsolidacja). W ciekawy i nowoczesny sposób problemy kapitału intelektualnego zostały zaprezentowane między innymi w pracy zbiorowej pod redakcją M. Bratnickiego i J. Strużyny3. Kapitał intelektualny został przez nich określony jako suma wiedzy posiadanej przez ludzi tworzących (...truncated)


This is a preview of a remote PDF: http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Problemy_Zarzadzania_Finansow_i_Marketingu/Problemy_Zarzadzania_Finansow_i_Marketingu-r2009-t13/Problemy_Zarzadzania_Finansow_i_Marketingu-r2009-t13-s19-36/Problemy_Zarzadzania_Finansow_i_Marketingu-r2009-t13-s19-36.pdf

Jerzy Kisielnicki. Wzrost kapitału intelektualnego jako wynik polityki innowacyjnej organizacji, Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu, 2009, pp. 19-36, Tom 13,