Prywatne ubezpieczenia zdrowotne a problem pokusy nadużycia

Problemy Zarządzania, Dec 2015

Iwona Laskowska

A PDF file should load here. If you do not see its contents the file may be temporarily unavailable at the journal website or you do not have a PDF plug-in installed and enabled in your browser.

Alternatively, you can download the file locally and open with any standalone PDF reader:

http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Problemy_Zarzadzania/Problemy_Zarzadzania-r2015-t13-n2_(2)/Problemy_Zarzadzania-r2015-t13-n2_(2)-s58-68/Problemy_Zarzadzania-r2015-t13-n2_(2)-s58-68.pdf

Prywatne ubezpieczenia zdrowotne a problem pokusy nadużycia

Problemy Zarządzania, vol. 1644-9584 Prywatne ubezpieczenia zdrowotne a problem pokusy nadużycia Problemy Zarządzania - Pryw atne ubezpieczenia zdrowotne a problem pokusy nadużycia Nadesłany: 08.04.15 | Zaakceptowany do druku: 22.06.15 Iwona Laskowska* W większości krajów europejskich, poza systemem powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego funkcjonują dobrowolne ubezpieczenia zdrowotne o charakterze komercyjnym. Z rozwojem rynku prywatnych ubezpie­ czeń zdrowotnych wiążą się potencjalne korzyści dla funkcjonowania zarówno systemu ochrony zdrowia, jak i samych pacjentów. Rynek ubezpieczeń zdrowotnych, szczególnie tych o charakterze dobrowolnym, nie jest jednak wolny od nieprawidłowości, ograniczających możliwości jego efektywnego funkcjonowania. Jeden z istotnych problemów stanowi pokusa nadużycia (moral hazard), pociągająca za sobą poważne skutki ekonomiczne. W artykule poruszono problematykę pokusy nadużycia wywołanej posiadaniem ubezpieczenia zdrowotnego. Pierwszą część poświęcono omówieniu istoty zjawiska oraz wnioskom wypływającym z badań dla krajów europejskich. Część druga dotyczy prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce. S łow a kluczow e: prywatne ubezpieczenia zdrowotne, pokusa nadużycia. Private health insurance and the problem of moral hazard Submited: 08.04.15 | Accepted: 22.06.15 In most European countries general health insurance systems are supplemented by voluntary health insurance purchased on a commercial basis. The expansion of the private health insurance market is potentially beneficial for the functioning of the health protection system and for the patients themselves. At the same time, however, particularly voluntary health insurance has certain weaknesses that may make it less effective than it could be. One of the major problems is moral hazard understood as a risk of excessive, unjustified use of medical services that bears serious economic consequences. The article focuses on moral hazard related to health insurance. In the first part of the article, the nature of the problem is discussed, as well as conclusions for European countries arising from the available studies. The second part provides insights into private health insurance in Poland. K eyw ords: private health insurance, moral hazard. JE L: I13, I18. * Iwona Laskowska - dr hab., Katedra Ekonometrii Przestrzennej, Uniwersytet Łódzki. 1. Wprowadzenie Jedną ze szczególnych cech ochrony zdrowia stanowi niepewność, co podkreślał już kilkadziesiąt lat temu w pionierskiej pracy z tego zakresu Kenneth Arrow (1963) . Warunki niepewności dotyczą zarówno momentu wystąpienia choroby, jak i wysokości wydatków związanych z powrotem do zdrowia. Koszty leczenia niejednokrotnie przewyższają możliwości finan­ sowe pacjentów. Wiążą się bowiem z koniecznością przeznaczenia na ten cel znacznej części dochodów, przy jednocześnie ograniczonej zdolności do pracy (Morris, Devlin i Parkin, 2011, s. 177) . Do pewnego stopnia konsekwencje niepewności można złagodzić poprzez ubezpieczenia zdrowotne, których istotą jest „rozkładanie finansowych skut­ ków związanych z wystąpieniem zdarzenia polegającego na utracie zdrowia, w dwóch wymiarach: w czasie - ze względu na opłacaną składkę ubez­ pieczeniową i gromadzenie środków potrzebnych na finansowanie konse­ kwencji utraty lub pogorszenia stanu zdrowia, w wymiarze podmiotowym - pomiędzy poszczególne osoby objęte ubezpieczeniem” (Polska Izba Ubez­ pieczeń i Ernst&Young, 2013, s. 16) . Na rynku ubezpieczeń zdrowotnych, w szczególności tych o charakterze dobrowolnym, pojawiają się jednak nie­ prawidłowości, ograniczające jego możliwości radzenia sobie z problemem niepewności. Ubezpieczenie zdrowotne może bowiem wpływać na zmianę bodźców ekonomicznych u konsumentów i producentów świadczeń. Jedną z podstawowych, wynikających stąd nieprawidłowości, obok tzw. selekcji negatywnej, jest pokusa nadużycia (Morris, Devlin i Parkin, 2011, s. 187 i nast.) , mogąca pociągać za sobą niekorzystne skutki dla funkcjonowania systemu ochrony zdrowia i jego uczestników. Zagadnienie pokusy naduży­ cia związanej z prywatnymi ubezpieczeniami zdrowotnymi stanowi treść niniejszego opracowania. 2. Prywatne ubezpieczenia zdrowotne w krajach europejskich W większości krajów europejskich, poza systemem powszechnego ubez­ pieczenia zdrowotnego, w ramach którego osoby nim objęte mają prawo do korzystania ze świadczeń finansowanych ze środków publicznych, funkcjo­ nują również dobrowolne ubezpieczenia zdrowotne o charakterze komercyj­ nym (prywatne). Prywatne ubezpieczenia zdrowotne w krajach Unii Euro­ pejskiej stanowią na ogół dodatkową, dobrowolną metodę finansowania ochrony zdrowia (wyjątkami są Holandia i Szwajcaria), a ich zasadniczą funkcją jest uzupełnienie systemu powszechnych ubezpieczeń zdrowotnych (Borda, 2012, s. 96). Na obszarze U E prywatne ubezpieczenia zdrowotne rozwijają się przede wszystkim jako uzupełnienie dostępu do świadczeń finansowanych ze środków publicznych. Ubezpieczenia te nie zastępuj (...truncated)


This is a preview of a remote PDF: http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Problemy_Zarzadzania/Problemy_Zarzadzania-r2015-t13-n2_(2)/Problemy_Zarzadzania-r2015-t13-n2_(2)-s58-68/Problemy_Zarzadzania-r2015-t13-n2_(2)-s58-68.pdf

Iwona Laskowska. Prywatne ubezpieczenia zdrowotne a problem pokusy nadużycia, Problemy Zarządzania, 2015, pp. 58-68, Volume 13, Issue 2 (2),