Kapitał ludzki jako czynnik stymulujący rozwój gospodarczy obszarów wiejskich? Przykład województwa świętokrzyskiego

Acta Scientiarum Polonorum. Administratio Locorum, Dec 2012

Wioletta Kamińska

A PDF file should load here. If you do not see its contents the file may be temporarily unavailable at the journal website or you do not have a PDF plug-in installed and enabled in your browser.

Alternatively, you can download the file locally and open with any standalone PDF reader:

http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Acta_Scientiarum_Polonorum_Administratio_Locorum/Acta_Scientiarum_Polonorum_Administratio_Locorum-r2012-t11-n3/Acta_Scientiarum_Polonorum_Administratio_Locorum-r2012-t11-n3-s109-125/Acta_Scientiarum_Polonorum_Administratio_Locorum-r2012-t11-n3-s109-125.pdf

Kapitał ludzki jako czynnik stymulujący rozwój gospodarczy obszarów wiejskich? Przykład województwa świętokrzyskiego

Administratio Locorum Wioletta Kamińska Kapitał ludzki jako czynnik stymulujący rozwój gospodarczy obszarów wiejskich? Przykład województwa świętokrzyskiego Acta Scientiarum Polonorum. Administratio Locorum - Acta Sci. Pol., Administratio Locorum 11(3) 2012, 109-125 KAPITAŁ LUDZKI JAKO CZYNNIK STYMULUJĄCY ROZWÓJ GOSPODARCZY OBSZARÓW WIEJSKICH? PRZYKŁAD WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Wioletta Kamińska U niw ersytet Jana K ochanow skiego w K ielcach Streszczenie. Celem artykułu je st zbadanie zależności m iędzy poziom em rozw oju gospodarczego a poziomem kapitału ludzkiego na obszarach wiejskich woj. świętokrzy­ skiego. W pracy wykorzystano zaproponowaną przez autorkę [ Kamińska 2011 ] typologię gmin ze względu na poziom kapitału ludzkiego. Analizą objęto wszystkie gminy wiej­ skie oraz część wiejską gmin miejsko-wiejskich woj. świętokrzyskiego - łącznie 97 jed­ nostek przestrzennych. Do zbadania poziomu rozwoju gospodarczego wykorzystano 13 mierników opisujących strukturę gospodarczą obszarów wiejskich (uwzględniając sek­ tor rolniczy i pozarolniczy), rynek pracy i stopień zamożności jednostek samorządu te­ rytorialnego. W badaniu nie stwierdzono silnej, statystycznej zależności między badany­ mi zjawiskami. Oznacza to, że kapitał ludzki nie gwarantuje ponadprzeciętnego wzrostu gospodarczego. Być może jest czynnikiem ułatwiającym wzrost, ale uaktywnia się do­ piero wówczas, gdy istnieje pewien próg innych pozytywnych elementów (lokalizacja, środowisko przyrodnicze, infrastruktura). Słowa kluczowe: kapitał ludzki, rozwój gospodarczy, wskaźnik syntetyczny, obszary wiejskie, województwo świętokrzyskie. WSTĘP W literaturze przedmiotu przeważa pogląd, że w XXI w. sukces ekonomiczny uzależ­ niony jest od poziomu nauki i edukacji, że istnieje ścisła zależność między kwalifikacjami ludności a poziomem rozwoju gospodarczego. Jak wskazuje Thurow [1999 , s. 42] prze­ waga konkurencyjna każdego regionu uzależniona jest od „gotowości i zdolności doko­ nywania długookresowych inwestycji społecznych w kwalifikacje, edukację, wiedzę i in­ frastrukturę”, natomiast opóźniony wzrost gospodarczy niektórych państw jest konsekwencją spowolnionego rozwoju edukacji, który zdecydowanie opóźnia transfer technologii [ Przybyszewski 2007 ]. Dlatego też w nowych koncepcjach wzrostu regionalnego coraz częściej uwzględnia się tzw. kapitał ludzki, rozumiany jako zasób umiejętności, wiedzy i doświadczenia zawodowego ludności. Jest on traktowany jako kluczowy czynnik roz­ woju gospodarczego. Przyjmuje się przy tym, że wysokie nakłady na kształcenie są nie­ zbędnym warunkiem rozwoju gospodarczego państwa oraz że istnieje bezpośrednia za­ leżność pom iędzy stanem oświaty a poziom em rozwoju ekonomicznego państwa [ Harbison, Meyers 1964 ]. Znaczenie kapitału ludzkiego dla rozwoju/wzrostu gospodarczego było przedmiotem zarówno prac o charakterze teoretycznym, jak i empirycznym. O ile nie ma wątpliwości (lub są niewielkie), że kapitał ludzki wpływa na poziom zamożności poszczególnych osób, o tyle jego wpływ na bogactwo całych narodów budzi pewne kontrowersje. Ist­ nieje bowiem stosunkowo duża grupa badaczy [ Barro, Lee 1996 ; Caselli, Esqivel, Temple 1999 ; Lucas 2002 ], którzy wykazywali na negatywny (bądź nie tak oczywisty, jak to opi­ sano wyżej) wpływ edukacji (i przez to kapitału ludzkiego) na tempo wzrostu gospodar­ czego. Powstaje zatem pytanie: czy kapitał ludzki jest czynnikiem stymulującym rozwój gospodarczy polskich obszarów wiejskich? Badania nad kapitałem ludzkim w Polsce są prowadzone od końca ubiegłego stule­ cia, dotyczą przede wszystkim aspektów empirycznych i koncentrują się głównie na po­ miarze jego poziomu (zasobów) [ Janc 2009 ; Kamińska 2011 ]. Rzadko podejmowano dys­ kusje na temat wpływu kapitału ludzkiego na rozwój społeczno-gospodarczy, przyjmując taką zależność za oczywistą. W świetle powyższych uwag celem artykułu jest zbadanie zależności między pozio­ mem rozwoju gospodarczego a poziomem kapitału ludzkiego na obszarach wiejskich woj. świętokrzyskiego. Jest to jeden z najmniejszych i najsłabiej rozwiniętych gospodarczo regionów kraju. Ponad połowę jego ludności stanowią mieszkańcy wsi. W pracy wyko­ rzystano typologię gmin regionu świętokrzyskiego ze względu na poziom kapitału ludz­ kiego zaproponowaną przez W. Kamińską [2011 ]. Analizą objęto wszystkie gminy wiej­ skie oraz część w iejską gmin m iejsko-wiejskich tego województwa, czyli łącznie 97 jednostek przestrzennych. WPŁYW KAPITAŁU LUDZKIEGO NA ROZWÓJ GOSPODARCZY - PRZEGLĄD LITERATURY W literaturze przedmiotu przeważa pogląd, że początki badań nad znaczeniem kapita­ łu ludzkiego dla wzrostu gospodarczego sięgają XVIII w., kiedy to A. Smith [1776 , wyd. polskie 1954] zauważył, iż wykształcenie i jego odpowiednie wykorzystanie jest jednym z ważniejszych czynników rozwoju ekonomicznego państwa. Rolę kapitału ludzkiego dla wzrostu gospodarczego podkreślali także m.in. J.B. Say, A. Muller, K. Marks, J.S. Mill, S. Staszic i in. Je (...truncated)


This is a preview of a remote PDF: http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Acta_Scientiarum_Polonorum_Administratio_Locorum/Acta_Scientiarum_Polonorum_Administratio_Locorum-r2012-t11-n3/Acta_Scientiarum_Polonorum_Administratio_Locorum-r2012-t11-n3-s109-125/Acta_Scientiarum_Polonorum_Administratio_Locorum-r2012-t11-n3-s109-125.pdf

Wioletta Kamińska. Kapitał ludzki jako czynnik stymulujący rozwój gospodarczy obszarów wiejskich? Przykład województwa świętokrzyskiego, Acta Scientiarum Polonorum. Administratio Locorum, 2012, pp. 109-125, Volume 11, Issue 3,