Realizacje muzycznych formatów stacji radiowych na polskim rynku medialnym

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, Dec 2012

Agnieszka Garcarek

A PDF file should load here. If you do not see its contents the file may be temporarily unavailable at the journal website or you do not have a PDF plug-in installed and enabled in your browser.

Alternatively, you can download the file locally and open with any standalone PDF reader:

http://czashum.hist.pl/media//files/Acta_Universitatis_Lodziensis_Folia_Litteraria_Polonica/Acta_Universitatis_Lodziensis_Folia_Litteraria_Polonica-r2012-t17/Acta_Universitatis_Lodziensis_Folia_Litteraria_Polonica-r2012-t17-s182-188/Acta_Universitatis_Lodziensis_Folia_Litteraria_Polonica-r2012-t17-s182-188.pdf

Realizacje muzycznych formatów stacji radiowych na polskim rynku medialnym

Realizacje muzycznych formatów stacji radiowych na polskim rynku medialnym - Realizacje muzycznych formatów stacji radiowych na polskim rynku medialnym Specyfika polskiego rynku medialnego polega między innymi na tym, że stosunkowo późno na tle innych krajów, bo dopiero po 1989 roku1 zaistniały prawne możliwości tworzenia i legalnego funkcjonowania nadawców prywatnych. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji pierwsze koncesje na nadawanie radiostacji komercyjnych w skali ogólnopolskiej wydała w 1994 roku, czym zainicjowała dualny system radiofonii, czyli taki, w którym swe miejsce mają nadawcy publiczni i prywatni. Fakt ten implikował proces wielu zmian w jakości i sposobie przekazu treści w eterze. Jednym z nich jest formatowanie stacji radiowych. Format radiowy, inaczej zwany charakterem programu, według definicji zamieszczonej w Słowniku terminologii medialnej pod redakcją Walerego Pisarska, to: formuła, model stacji radiowej, ustalony jednoznaczny wzór audycji odzwierciedlający jej filozofię działania, ukierunkowany na oczekiwania określonego rynku, dostosowany do potrzeb określonej grupy lub grup słuchaczy, wybór określonej strategii nie dla pojedynczych audycji, lecz dla całego programu [...]2. Stanisław Jędrzejewski wyróżnia trzy aspekty formatowania: audycji, stacji i ramówki. Świadczyć to może o potrzebie spójności między oczekiwaniami nadawcy, założeniami programowymi, a sposobem prezentowania treści na antenie i ich uporządkowania w ramówce. Za twórców teorii radia sformatowanego uważa się Amerykanów, Todda Storza, Billa Stewarda i Gordona McLendona, którzy w latach 50. XX wieku dostrzegli potencjał muzycznych preferencji odbiorców, obserwując zachowania gości baru, w którym znajdowała się tzw. „grająca szafa”3. Dostrzegli, że jest grupa utworów wybieranych często oraz część piosenek, które cieszą się małym zainteresowaniem lub w ogóle nie są zamawiane. W Polsce o formatach poszczególnych stacji zaczęto mówić dopiero od 1993 roku, w pewien sposób spowodował to i wymusił pierwszy proces koncesjonowania. Stacje komercyjne zobligowane do walki o reklamodawców musiały określić precyzyjniej swoje grupy docelowe, by móc utrzymywać się z wpływów ze * Uniwersytet Łódzki. 1 A. Sułek, Radio, [w:] Media a wyzwania XXI wieku, pod red. M. Bonikowskiej, Warszawa 2009, s. 46–87. 2 Słownik terminologii medialnej, pod red. W. Pisarka, Kraków 2006, s. 59–60. 3 G. Stachyra, Gatunki audycji w radiu sformatowanym, Lublin 2008, s. 27–31. sprzedaży czasu antenowego. Z uwagi na prawnie gwarantowane finansowanie Polskiego Radia z budżetu państwa sektor publiczny nie musiał poddawać się procesowi formatowania, co nie oznacza, że w ogóle mu nie uległ. Jak pisze Tadeusz Kowalski4: istotą radia formatowanego jest przyporządkowanie wszelkich jego funkcji ideowych, programowych, marketingowych i organizacyjnych obsłudze specyficznego segmentu rynkowego, który jest zazwyczaj dobrze zdefiniowany w kategoriach socjodemograficznych. Oznacza to między innymi, iż kluczowe dla formatowania zdają się być oczekiwania odbiorców, więc targetu konkretnej stacji. Ułożona podług gustów słuchaczy oferta muzyczna radia zawarta jest w playliście, czyli bazie utworów muzycznych granych w tym radio. W zależności od formatu jej objętość jest różna. To, jakie utwory znajdą się na antenie, zależy od wyników badań słuchalności, które przeprowadza się na potrzeby i zamówienie radiostacji. Audytoryjne testy muzyczne przeprowadza się dwojako, albo dzwoniąc do respondentów i emitując im piosenki, a następnie prosząc o ocenę we wskazanej skali, albo gromadząc grupę słuchaczy w pomieszczeniu, w którym po emisji utworów prosi się o wypełnienie ankiety oceniającej. Na charakter programu składa się w osiemdziesięciu procentach muzyka, a w dwudziestu sposób prezentowania audycji słownych, ich treść, tematyka, idea i techniczny sposób przekazu5. Biorąc pod uwagę aspekt muzyki w radio Denis Florent6 wyodrębnił cztery parametry kształtujące przekaz: * styl muzyki, * czas trwania muzyki, * poziom „aktywności” muzyki (np. dynamiczna, melancholijna), * stopień wyrafinowania konstrukcji muzycznej. Zawężając na potrzeby tego referatu omawianie procesu formatowania do aspektu muzyki emitowanej w poszczególnych komercyjnych rozgłośniach, przejdę do zaprezentowania realizacji konkretnych formatów na poszczególnych przykładach z polskiego eteru. Klasyfikację formatów przyjmuję za Grażyną Stachyrą7:  Adult Contemporary (AC) – tłumaczony jako współczesna muzyka rozrywkowa dla dorosłych słuchaczy. Target stanowią osoby między 25. a 54. rokiem życia, kobiety i mężczyźni. Muzyka emitowana w tym formacie to największe przeboje ostatnich 30 lat różnych gatunków muzycznych z wyłączeniem hip-hopu, rapu, hard rocka, heavy metalu, techno, czy muzyki klasycznej. Wśród artystów, których twórczość wpisuje się w ramy tego formatu są np.: Celine Dion, Rod Steward, Phil Collins, Eros Ramazzotti, Madonna, Bee Gees, Simple Red, Andrea Bocelli, Urszula, Bajm, Lady Punk, Feel, (...truncated)


This is a preview of a remote PDF: http://czashum.hist.pl/media//files/Acta_Universitatis_Lodziensis_Folia_Litteraria_Polonica/Acta_Universitatis_Lodziensis_Folia_Litteraria_Polonica-r2012-t17/Acta_Universitatis_Lodziensis_Folia_Litteraria_Polonica-r2012-t17-s182-188/Acta_Universitatis_Lodziensis_Folia_Litteraria_Polonica-r2012-t17-s182-188.pdf

Agnieszka Garcarek. Realizacje muzycznych formatów stacji radiowych na polskim rynku medialnym, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, 2012, pp. 182-188, Volume 17,