"Teologia polityczna", nr 1 (2003

Collectanea Theologica, Dec 2003

Michał Wojciechowski

A PDF file should load here. If you do not see its contents the file may be temporarily unavailable at the journal website or you do not have a PDF plug-in installed and enabled in your browser.

Alternatively, you can download the file locally and open with any standalone PDF reader:

http://czashum.hist.pl/media//files/Collectanea_Theologica/Collectanea_Theologica-r2003-t73-n4/Collectanea_Theologica-r2003-t73-n4-s222-225/Collectanea_Theologica-r2003-t73-n4-s222-225.pdf

"Teologia polityczna", nr 1 (2003

Michał Wojciechowski "Teologia polityczna", nr 1 (2003/2004) : [recenzja] - Reasumując, stwierdzić jednak należy, że autor prawidłowo i dokładnie zbadał problem, jaki sobie postawił, wnosząc przy tym wartościowy wkład w studia biblij­ ne i teologiczne. Książka jest interesująca i odpowiada na zapotrzebowanie na do­ kładniejsze komentarze do tekstów biblijnych. Teologia polityczna. R o czn ik Filozoficzny, Nr 1/jesień 2003 - lato 2004: Sprawie­ dliwość, miłosierdzie, zdrada, Warszawa, ISSN 1731-4232 (spis treści i cztery pierw­ sze materiały także pod www.teologiapolityczna.com). Tytuł tego nowego periodyku łączy teologię, filozofię i politykę - i istotnie pi­ smo dąży do takiego interdyscyplinarnego spojrzenia na życie publiczne. Sam tytuł nawiązuje do terminu spopularyzowanego przez Johanna В. Metza, ale rozumiany jest inaczej, w sposób bliższy koncepcji Carla Schmitta. Metzowi chodziło o zada­ nia chrześcijan wynikłe z takich zjawisk, jak ubóstwo, względnie o profetyczny i eschatologiczny wymiar orędzia chrześcijańskiego, czyli o pewnego typu ukierun­ kowanie chrześcijan ku polityce. Zaprezentowane w roczniku teksty dotyczą nato­ miast polityki w jej wymiarze religijnym, polityki - można by rzec - z natury teolo­ gicznej. Podstawową ich tezą jest bowiem to, że polityka nie może uciec od więzi z religią i wartościowaniem. Nie postulując bynajmniej instytucjonalnego wiązania polityki i religii, trzeba stwierdzić, że splatają się one z konieczności w społecznym wymiarze natury ludzkiej; człowiek, choćby nieświadomie, musi odnosić politykę do religii. Koncepcja ta jest dość różna od ujęć spotykanych na co dzień. Typowe rozwa­ żania z tej dziedziny dotyczą bowiem relacji Kościoła i państwa, a więc zasad orga­ nizacji życia publicznego, oraz katolickiej nauki społecznej (względnie teologii moralnej życia społecznego), w której chodzi o normy moralne dla chrześcijan i instytucji państwowych, wywiedzione z nauki Kościoła. Formuła pisma nie jest ściśle naukowa, chociaż autorzy to zwykle pracownicy uczelni, a teksty są dokumentowane źródłowo. Oprócz artykułów typu badawczego i recenzji występują wywiady oraz eseje, a tematyka jest dość szeroka, tak że może zainteresować szerszego czytelnika. Jest to metoda pokrewna miesięcznikom kato­ lickim adresowanym do inteligencji, bardziej jednak specjalistyczna ze względu na skupienie się na jednej dziedzinie. Notabene autorzy rekrutują się głównie z pisują­ cych w takich periodykach - byłoby wskazane poszerzenie ich kręgu. Całe to interesujące przedsięwzięcie ma charakter prywatny i oddolny, należą­ cy do młodszego pokolenia redaktorzy, Dariusz Karłowicz i Marek A. Cichocki, działają we współpracy z fundacją i sponsorami prywatnymi. Na tle polskiego pi­ śmiennictwa związanego z Kościołem pismo nie jest pod tym względem typowe. Szata zewnętrzna pisma jest wyjątkowo udana. Oprócz kolorowej i widocznej okładki, z wyobrażeniem pocałunku Judasza, składa się na nią oryginalny graficz­ nie układ stron, wykorzystujący w sposób niebanalny ich duży format (A4). Obszerny numer (257 stron) otwiera esej pióra redaktorów, który wyjaśnia pro­ gram pisma. Potem następuje artykuł o. Macieja Zięby Kościół i pacyfizm , analizu­ jący doktrynę pacyfistyczną i mocno wobec niej krytyczny. Trzon numeru dotyczy jednak czego innego. Jak wskazuje podtytuł, chodzi o problem sprawiedliwości i miłosierdzia w konfrontacji z rzeczywistością zła i zdrady w życiu społecznym. Pod szyldem miłosierdzia nie należy zaniedbywać sprawiedliwości i nazywania zła złem. Chodzi tu m.in. o sprzeciw wobec dorabiania chrześcijańskich uzasadnień do zaniechania w Polsce dekomunizacji. Wywiad z o. Jackiem Salijem Problem fałszywego wyboru, podejmuje historycz­ ny problem powrotu do Kościoła odstępców, ważny dla Kościoła starożytnego, oraz niedawną sprawę wysługiwania się przez pewną część duchownych komuni­ stycznemu państwu. W tym kontekście sprawiedliwa ocena wydaje się warunkiem przebaczenia i miłosierdzia. Rozmowa z Joachimem Gauckiem, Sprawiedliwość ja k o warunek pojednania dotyczy moralnych i prawnych racji ujawniania donosi­ cieli Stasi w Niemczech. Następna, z o. Andriejem Kurajewem, Z a ogniska czy za ołtarze? obraca się wokół kolaboracji części prawosławnych z władzą sowiecką. Przed przemilczaniem przeszłego zła przestrzega też krótki szkic N ieodzowny cię­ żar winy Tomasza Halika. Kolejna pozycja to syntetyczny artykuł Pawła Skibińskiego Infiltracja k o m u n i­ stycznych służb specjalnych w po lskim Kościele - co ju ż wiemy? Inform acja ta te­ m a t stanu badań. Dzięki książkom Jana Zaryna, Andrzeja Grajewskiego i po części Henryka Dominiczaka oraz innym pracom rysuje się tu obraz wyraźny, lecz przygnębiający. Pod koniec lat 70. akta SB mówią o ok. 4 tys. współpracow­ ników w Kościele; np. 24 wykładowcach KUL i 15 - ATK. Wobec niedoboru źródeł autor niewiele jednak mówi o charakterze takiej współpracy (np. czy owi wykładowcy tylko dostarczali informacji i jakich, czy również próbowali zawład­ nąć uc (...truncated)


This is a preview of a remote PDF: http://czashum.hist.pl/media//files/Collectanea_Theologica/Collectanea_Theologica-r2003-t73-n4/Collectanea_Theologica-r2003-t73-n4-s222-225/Collectanea_Theologica-r2003-t73-n4-s222-225.pdf

Michał Wojciechowski. "Teologia polityczna", nr 1 (2003, Collectanea Theologica, 2003, pp. 222-225, Volume 73, Issue 4,