"Materiały pomocnicze do historii dziennikarstwa Polski Ludowej" z. 1-8, pod red. J. Centkowskiego, A. Słomkowskiej, Warszawa 1971-1976 : [recenzja]
Adamczyk, Mieczysław "Materiały pomocnicze do historii dziennikarstwa Polski Ludowej" z. 1-8, pod red. J. Centkowskiego, A. Słomkowskiej, Warszawa 1971-1976 : [recenzja]
Kwartalnik Historii Prasy Polskiej
-
wianej pozycji informacjami o miejscu przechowywania zarejestrowa
nych materiałów i stopniu ich kompletności w poszczególnych zbiorach
bibliotecznych. W wielu bowiem przypadkach autor dotarł do pozycji
unikalnych, trudno dostępnych czy rozproszonych. Poszerzenie warstwy
erudycyjnej pracy uprzystępniłoby ją zwłaszcza tym czytelnikom, którzy
profesjonalnie nie zajmują się badaniami naukowymi, a w bibliografii
szukać będą pomocy w działalności oświatowej lub popularyzatorskiej.
Daria Nałęcz
M ateriały pom ocnicze do historii dziennikarstwa Polski L u dow ej, pod redakcją
J. Centkow skiego, A. Słom kow skiej i in., z. 1— 8, W arszawa 1971— 1976.
W drugiej połowie 1970 r. powołany został w Instytucie Dziennikar
stwa Uniwersytetu Warszawskiego Zespół Naukowo-Badawczy Historii
Dziennikarstwa Polski Ludowej pod kierunkiem doc. dr hab. Aliny Słom
kowskiej. Roczny okres pracy Zespołu uwieńczony został wydaniem w
1971 r. pierwszego zeszytu Materiałów pomocniczych. Kolejne zeszyty
ukazywały się: w 1973 r. —■zeszyt 2, w 1974 r. — zeszyty 3 i 4,
w 1975 r. — zeszyt 5, w 1976 r. — zeszyty 6, 7 i 8.
W przygotowaniu naukowym materiałów obok J. Centkowskiego
i A. Słomskowskiej brali także udział: Jacek Wegner (zeszyt 1), Bogdan
Tuszyński (zeszyt 3), Andrzej Jaworski (zeszyty 6 i 7) oraz Kazimiera
Targalsika (zeszyt 7). W oparciu o analizę częstotliwości wydawania na
leży je zakwalifikować do wydawnictw ciągłych.
Materiały pomocnicze wydane zostały z myślą o studentach dzienni
karstwa. Mają one w pewnym sensie zastąpić podręcznik, lektury i inne
pomoce naukowe do historii dziennikarstwa Polski Ludowej, niezbędne
przy prowadzeniu zajęć z tego przedmiotu.
Uwzględniając powyższe założenia chciałbym w recenzji określić war
tości dydaktyczne wydawnictwa, jego przydatność w prowadzeniu ćwi
czeń i seminariów z historii dziennikarstwa prasowego, a nie w ogólnym
pojęciu dziennikarstwa. Odczuwa się bowiem w pewnym sensie brak
zgodności w relacji: tytulatura wydawnictwa — jego zawartość treścio
wa. Uwzględniając specjalistyczny charakter materiałów w zestawieniu
ze współczesnym technologicznym zróżnicowaniem dziennikarstwa wy
daje się bardziej właściwy dla wydawnictwa tytuł: Materiały pomocni
cze do historii dziennikarstwa prasowego Polski Ludowej lub też Histo
ria prasy Polski Ludowej. Materiały pomocnicze. Biorąc jednak pod
uwagę brak sprecyzowanego stanowiska tyczącego, się przedmiotu i za
kresu prasoznawstwa w ogóle, propozycję tę należy traktować jako dru
gorzędną uwagę natury warsztatowej.
Osiem źeszytów (wymiennie nazywanych przez edytora tomami —
5, 6 і 7) Materiałów pomocniczych do historii dziennikarstwa Polski Lu
dowej ma objętość 1348 stron. Znajdujemy w nich kontynuację zasadni
czych wątków tematycznych z zakresu historii prasy Polski Ludowej.
Wśród nich zeszyt 2 jest wydaniem rocznicowym, poświęconym 30 rocz
nicy powstania Polskiej Partii Robotniczej. Historia prasy i działalności
propagandowej PPR ze względu na jej rolę i miejsce została poszerzona
o przyczynki, szkice ' i materiały źródłowe opublikowane w zeszycie 3
z 1974 r., choć nie podkreślono tego w tytule.
Na zawartość treściową edycji składają się cztery działy. Stałymi po
zycjami wydawnictwa są rozprawy i materiały źródłowe. W poszczegól
nych zeszytach działom tym nadawano tytuły adekwatne do ich zawar
tości. Do niestałych pozycji recenzowanego wydawnictwa należą: relacje,
wspomnienia, biogramy dziennikarzy, opracowania materiałowe i . sta
tystyczne.
Przegląd zawartości treściowej zeszytów rozpoczniemy od rozpraw.
Opublikowano w nich 42 artykuły, w tym jedną pracę autora zagranicz
nego — Mitko Iwanowa. Dotyczyła ona podstawowych okresów i pro
blemów dziennikarstwa bułgarskiego. Wiele z opublikowanych artyku
łów ma charakter przyczynkarski, związany z próbą monograficznego
opracowania pism zarówno centralnych, jak i terenowych organów pra
sowych Polskiej Partii Robotniczej, Polskiej Partii Socjalistycznej, Stron
nictwa Demokratycznego i Stronnictwa Pracy. Działalność
prasowo-wydawnicza ruchu ludowego w okresie Polski Ludowej nie była dotychczas
przedmiotem rozważań i zainteresowań autorów rozpraw drukowanych
w Materiałach.
Wśród rozpraw znaleźć można także prace, które są próbą pewnych
syntez. W tej grupie na uwagę zasługują szczególnie dwa opracowania:
Prasa i jej rozwój w trzydziestoleciu PRL pióra A. Słomkowskiej oraz
Z dziejów prasy Stronnictwa Demokratycznego w Polsce Ludowej Je
rzego Centkowskiego. Pierwsza jest próbą periodyzacji historii prasy
w Polsce Ludowej w okresie jej trzydziestolecia. Ukazuje podstawowe
okresy i problemy dziennikarstwa polskiego w latach 1944— 1974. Druga
także jest związana z jubileuszem trzydziestolecia PRL i stanowi z kolei
próbę syntetycznego ujęcia prasy Stronnictwa Demokratycznego. .
W (...truncated)