Baby met borstvoeding moet meer vitamine K
Tjerk Wiersma
Aardappels gelden als gezond en staan afgebeeld bij de Nederlandse 'Schijf van vijf' van het Voedingscentrum. Ook in Amerikaanse voedingsadviezen hebben ze een gezond imago en worden ze geadviseerd in het DASH-dieet (dietary approaches to stop hypertension). De verdiensten van aardappels worden vooral toegeschreven aan hun hoge kaliumgehalte. Ze hebben evenwel ook een hoge glykemische index, wat nadelig is voor de bloeddruk. Amerikaanse onderzoekers probeerden met gegevens van drie grote, langlopende cohortonderzoeken na te gaan hoe het daadwerkelijk zit. De onderzoekers gebruikten gegevens van 62.175 vrouwen uit de Nurses' Health Study, 88.475 vrouwen uit de Nurses' Health Study II en 36.803 mannen uit de Health Professionals Follow-up Study die bij aanvang van het onderzoek geen hypertensie hadden. De cohorten werden periodiek ondervraagd over hun dieet, waaronder Witt M, et al. Prophylactic dosing of vitamin K to prevent bleeding. Pediatrics 2016;137(5):e201542222.
-
Baby met
borstvoeding moet
meer vitamine K
Cholestase is een zeldzame
aandoening die voorkomt bij ongeveer 1 op de
20.000 zuigelingen. Een belangrijke
oorzaak is biliaire atresie. Cholestase
leidt tot verminderde vetabsorptie en
verminderde opname van vitamine
K. De aandoening komt vaak pas aan
het licht door het optreden van
bloedingen, waarvan bijna de helft in de
hersenen.
Ter preventie van bloedingen door
vitamine K-tekort krijgen baby’s in
Nederland sinds 1990 meteen post partum
1 mg vitamine K oraal toegediend.
Omdat borstvoeding weinig vitamine K
bevat, krijgen vrouwen die borstvoeding
geven tevens het advies hun kind vanaf
de achtste levensdag dagelijks vitamine
het gebruik van gebakken, gekookte of
geprakte aardappels en de consumptie
van patat en chips. Tevens werd op
gezette tijden geïnformeerd naar hun
gezondheid, waaronder het ontstaan van
hypertensie die overigens wel door een
professional vastgesteld moest zijn.
De gerapporteerde
aardappelconsumptie werd verdeeld in vier
categorieën: één keer of minder per maand;
één tot drie keer per maand; één tot
drie keer per week en minstens vier
keer per week. Eerstgenoemde groep
fungeerde als referentiegroep.
Het relatieve risico om
hypertensie te ontwikkelen in de groep met de
hoogste aardappelconsumptie bedroeg
1,11 (95%-BI 0,96 tot 1,28; p = 0,05). Bij
gebruik van patat in een frequentie van 4
of meer keer per week was het relatieve
risico 1,17 (95%-BI 1,07 tot 1,27; p voor
trend = 0,001). Voor chips werd geen
significante relatie gevonden.
De onderzoekers concluderen dat
een hoge aardappelconsumptie
geassocieerd is met een grotere kans op
hypertensie, zodat de Amerikaanse
voedingsadviezen op de schop moeten.
Het begeleidende editorial tilt er
evenK bij te geven. De dagelijkse dosering
bedroeg aanvankelijk 25 microgr, maar
werd in 2010 vanwege onvoldoende
effectiviteit opgehoogd naar 150 microgr.
Recentelijk werd bekeken of de hogere
dagelijkse dosering tot verbetering
heeft geleid.
De onderzoekers bekeken
retrospectief gegevens omtrent het optreden van
bloedingen van borstgevoede kinderen
met biliaire atresie onder het oude en
het nieuwe Nederlandse regime.
Daarnaast werden gegevens van
borstgevoede Deense kinderen, die alleen bij de
geboorte 2 mg vitamine K
intramusculair krijgen, in de analyses betrokken.
In de 25-microgramgroep kregen 45
van de 55 kinderen (82%) een bloeding
en in de 150-microgramgroep 9 van de
11 (82%). Van de Deense kinderen kreeg
daarentegen slechts 1 van de 25 (4%)
een bloeding (p < 0,001). Bij 40% van de
25-microgramgroep was een
intracrawel minder zwaar aan. Zo zou
patatconsumptie een proxy kunnen zijn van
een hoge natriuminname en inname
van verzadigd vet. Meer in het
algemeen pleit het editorial voor onderzoek
naar de effecten van voedingspatronen
in plaats van effecten van afzonderlijke
voedingsmiddelen. ▪
Borgi L, et al. Potato intake and incidence of
hypertension: results from three prospective US
cohort studies. BMJ 2016;353:i2351.
Harris MF, et al. Are there bad foods or just bad
diets? Dietary patterns matter more than
isolated food items, and that’s what we should be
studying. BMJ 2016;353:i2442.
niële bloeding het eerste symptoom,
versus 27% van de 150-microgramgroep
(p = 0,43). Onder het Deense regime
werden geen intracraniële bloedingen
gezien (0%, p < 0,001).
De resultaten wijzen erop dat het
Nederlandse beleid inzake vitamine
K-suppletie bij zuigelingen wederom
op de schop moet. Naar aanleiding van
het onderzoek heeft het ministerie van
VWS inmiddels een adviesaanvraag bij
de Gezondheidsraad neergelegd.
Tjerk Wiersma
De berichten, commentaren en reacties in het Journaal richten
zich op de wetenschappelijke en inhoudelijke kanten van het
vak. Bijdragen van lezers zijn van harte welkom (redactie@nhg.
org). (...truncated)