Powołanie i pierwszy rok działalności Stacji Naukowej i jej Komisji Kaszubskiej Polskiej Akademii Umiejętności w Gdańsku
Powołanie i pierwszy rok działalności Stacji Naukowej i jej Komisji Kaszubskiej Polskiej Akademii Umiejętności w Gdańsku
Acta Cassubiana
-
Powołanie i pierwszy rok działalności
Stacji Naukowej i jej Komisji Kaszubskiej
Polskiej Akademii Umiejętności
w Gdańsku
Pierwsze zebranie członków Rady i Komisji Kaszubskiej Stacji Naukowej
PAU w Gdańsku odbyło się w Tawernie „Mestwin” 21 lutego 2015 roku. Prof.
Józef Borzyszkowski, witając zebranych przybyłych z Warszawy, Torunia, Olsz
tyna, Szczecina, Słupska, Bytowa, Wejherowa, Gdyni, Sopotu i Gdańska, jako
organizator Stacji Naukowej PAU w Gdańsku, przekazał dla zgromadzonych
pozdrowienia od Sekretarza Generalnego PAU prof. Jerzego Wyrozumskiego.
Wspomniał również o nieobecnych, którzy usprawiedliwili swoją absencję.
W zebraniu gościnnie uczestniczył również Wicemarszałek Senatu RP Jan Wyro
wiński. Następnie prof. Borzyszkowski zaprezentował okoliczności powołania
w Gdańsku Stacji Naukowej PAU i jej uwarunkowania statutowe. Nadmienił,
iż stało się to dzięki staraniom i na wniosek członków PAU z dn. 25 maja 2014
roku, prof. dr. hab. n. med. Janusza Limona (od 1 stycznia 2015 roku wiceprezesa
Oddziału Gdańskiego PAN) oraz prof. dr. hab. Józefa Borzyszkowskiego prezesa
Instytutu Kaszubskiego. Wniosek został przyjęty i 24 czerwca 2014 roku Rada
Polskiej Akademii Umiejętności powołała Stację Naukową PAU w Gdańsku.
Na mocy decyzji Rady PAU z 28 października 2014 roku organizatorem Stacji
Naukowej PAU w Gdańsku i jej Komisji Kaszubskiej został prof. Józef Borzysz
kowski. Dnia 21 stycznia 2015 roku Rada PAU zatwierdziła również skład Rady
i członków Komisji Kaszubskiej. W swojej wypowiedzi prof. Józef Borzyszkow
ski wspomniał, iż niejako wzorem Krakowa chciano ulokować siedzibę Stacji
przy Oddziale Polskiej Akademii Nauk przy ul. Jaśkowa Dolina. Nie bez żalu
stwierdził, że projekt ten nie doszedł do skutku. Stąd siedzibą Stacji Naukowej
PAU w Gdańsku stał się Dom Kaszubski przy ul Straganiarskiej 22. Po tym prof.
Józef Borzyszkowski przeszedł do omówienia zadań Stacji Naukowej PAU
w Gdańsku oraz możliwości jej działalności w dziedzinie humanistyki. Na pierw
szym miejscu wymienił możliwości organizowania konferencji naukowych.
W dalszej części wystąpienia prof. Borzyszkowski obok propozycji konferencji,
wspomniał również o możliwości patronowania gdańskiej Stacji PAU „Encyklo
pedii Kaszubskiej”, czy projektowi „Kaszubi w dziejach Rzeczypospolitej”.
Nieobce winny jej być również sprawy artystyczne. Szczególną uwagę zwrócił
na poszerzenie kontaktów w basenie Morza Bałtyckiego.
Możliwości badań i działań Stacji PAU w dziedzinie nauk medycznych za
prezentował prof, dr hab. n. med. Janusz Limon w formie prezentacji zatytułowa
nej Efekt założyciela a Kaszubi. Według encyklopedycznej definicji efekt założy
ciela to „szczególny przypadek dryfu genetycznego występujący, gdy populacja
w przeszłości przeszła przez stadium z bardzo niewielką liczbą osobników wsku
tek migracji niewielkiej liczby osobników na izolowaną wyspę. Przypadek spo
woduje, że taka populacja będzie miała drastycznie odmienną i zubożoną pulę
genetyczną w stosunku do populacji wyjściowej. Do podobnego efektu może do
chodzić także wskutek gwałtownej redukcji liczby osobników w populacji, na
przykład na skutek tępienia przez człowieka, katastrof sztucznych, czy też natu
ralnych (efekt wąskiego gardła). Pozostaje wtedy bardzo mała liczba osobników,
które krzyżują się między sobą. Następnie dochodzi do wzrostu
homozygotyczności, ujawniają się niekorzystne allele recesywne i defekty genetyczne. Populacja
może odbudować swą pierwotną liczbę osobników, ale pod względem genetycz
nym nie będzie to już ta sama populacja”. Prof. Limon wspomniał o stosunkowo
licznych przypadkach zmian genetycznych występujących wśród Kaszubów.
W mediach zjawisko to zostało okrzyknięte „kaszubską klątwą”, z czym zdaniem
prelegenta, należy walczyć.
Bardzo interesujące wystąpienie Prof. Limona spotkało się z żywą dyskusją,
w której udział wzięli prof. Jacek Jassem, prof. Cezary Obracht-Prondzyński, prof.
Zygmunt Szultka, prof. Milos Reznik, prof. Józef Borzyszkowski i dr Tomasz
Rembalski. W jej podsumowaniu prof. Borzyszkowski stwierdził, iż dowodzi ona
jak potrzebne są wspólne seminaria medyków i historyków, czy socjologów.
W dalszej części spotkania nastąpiła autoprezentacja zebranych członków
Rady Stacji Naukowej PAU w Gdańsku i jej Komisji Kaszubskiej. W kolejności
wystąpili: prof. Daniel Kalinowski, prof. Edward Breza, prof. Janusz Limon, prof.
Jacek Jassem, prof. Roman Kaliszan, ks. prof. Wojciech Bęben, dr Katarzyna
Kulikowska, dr Miłosława Borzyszkowska-Szewczyk, prof. Milos Reznik, prof.
Cezary Obracht-Prondzyński, prof. Józef Borzyszkowski, dr Tomasz Rembalski,
prof. Stanisław Achremczyk, prof. Janusz Jasiński, prof. Jolanta Wierzba, prof.
Anna Kwaśniewska, prof. Jerzy Treder, dr Justyna Pomierska, prof. Edward Wło
darczyk, prof. Zygmunt Szultka i prof. Kazimierz Kozłowski.
W wyniku głosowania dokonano wyboru prze (...truncated)